คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

Faculty of Architecture, Chulalongkorn University
สถาปนา	23 พฤษภาคม พ.ศ. 2476 - แผนกสถาปัตยกรรมศาสตร์ สังกัดคณะวิศวกรรมศาสตร์ (90 ปีที่แล้ว) พ.ศ. 2482 - ยกขึ้นเป็น "คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์"
คณบดี	รศ.ดร.ปิ่นรัชฎ์ กาญจนัษฐิติ
ที่อยู่	254 ถนนพญาไท แขวงปทุมวัน เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร 10330
วารสาร	วารสารสถาปัตยกรรม (J. Architecture)
เพลง	แห่โคม
สี	███ สีน้ำตาล[1] (สีน้ำตาล-เหลือง)
มาสคอต	เสาหัวเม็ด
เว็บไซต์	www.arch.chula.ac.th

คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็น 1 ใน 4 คณะกลุ่มวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งอยู่ติดกับถนนพญาไท แขวงปทุมวัน เขตปทุมวัน คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ถือเป็นคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์แห่งแรกของประเทศไทย ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2476 ในฐานะแผนกสถาปัตยกรรมศาสตร์ สังกัดคณะวิศวกรรมศาสตร์ และได้แยกตัวมาเป็นคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ เมื่อปี พ.ศ. 2482

คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ประกอบด้วย 6 ภาควิชาหลัก ได้แก่ ภาควิชาสถาปัตยกรรม ภาควิชาการออกแบบอุตสาหกรรม ภาควิชาเคหการ ภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง ภาควิชาภูมิสถาปัตยกรรม และภาควิชาสถาปัตยกรรมภายใน^[2]

คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้รับการจัดอันดับให้เป็นอันดับ 1 ร่วมของไทยในสาขาสถาปัตยกรรม และสิ่งแวดล้อมสรรค์สร้าง  (อันดับที่ 101 - 150 ของโลก) จากการจัดอันดับของคิวเอสแบ่งตามรายวิชา^[3]

ประวัติ

การศึกษาวิชาสถาปัตยกรรมนั้นเริ่มขึ้นที่โรงเรียนเพาะช่าง มีอาจารย์นารถ โพธิประสาท ผู้ซึ่งได้รับทุนรัฐบาลไปศึกษาวิชาสถาปัตยกรรมจากมหาวิทยาลัยลิเวอร์พูล ประเทศอังกฤษกลับมารับราชการสอนและได้เป็นผู้วางหลักสูตรสถาปัตยกรรมขั้นทดลองเมื่อ พ.ศ. 2473 รับนักเรียนเพาะช่างที่เรียนวิชาวาดเขียนเข้าเรียน 2 รุ่นรวม 30 คน

การทดลองสอนปรากฏผลเป็นที่น่าพอใจ กระทรวงธรรมการจึงมีคำสั่งที่ 75/12679 ลงวันที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2475 ให้โอนแผนกสถาปัตยกรรมของโรงเรียนเพาะช่างไปขึ้นกับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และต่อมาในวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2476 ซึ่งถือเป็นวันสถาปนาคณะฯ ได้มีพระราชกฤษฎีกาประกาศให้เป็นแผนกวิชาสังกัดคณะวิศวกรรมศาสตร์ แต่เนื่องลักษณะวิชาและการเรียนการสอนแตกต่างกัน มหาวิทยาลัยจึงแยกแผนกวิชาสถาปัตยกรรมเป็นแผนกอิสระหลักสูตรอนุปริญญา 3 ปี ขึ้นตรงต่อมหาวิทยาลัยและแต่งตั้งพระเจริญวิศวกรรมรักษาการณ์ในตำแหน่งหัวหน้าแผนกอิสระสถาปัตยกรรมดังกล่าว

ต่อมาในปี พ.ศ. 2482 มหาวิทยาลัยได้อนุมัติให้ยกจากแผนกวิชาขึ้นเป็นคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และปรับเป็นหลักสูตรปริญญาตรี 5 ปี และในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486 ได้มีพระราชบัญญัติจุฬาลงกรณ์ พ.ศ. 2486 กำหนดให้คณะสถาปัตยกรรมประกอบด้วย 3 วิชา คือแผนกสถาปัตยกรรม แผนกศิลปกรรม และแผนกผังเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยจึงนับเป็นโรงเรียนระดับอุดมศึกษาทางสถาปัตยกรรมแห่งแรกที่ทำหน้าที่ผลิตสถาปนิกให้แก่สังคมไทย

ปัจจุบันการเรียนการสอนได้ขยายขอบเขตความรับผิดชอบออกไปสู่การผลิตนักออกแบบสาขาอื่น ๆ รวมทั้งผลิตและส่งเสริมการสร้างสรรค์งานทางวิชาการและงานวิจัยเกี่ยวกับการออกแบบแทบทุกสาขา รวมทั้งสถาปัตยกรรมและศาสตร์อื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่อง โดยมีจุดประสงค์หลัก ในอันที่จะสร้างให้บัณฑิตของสถาบันแห่งนี้ มีความรู้และความสามารถที่จะปฏิบัติวิชาชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพและมีจริยธรรม หรืออาจสามารถค้นคว้าและวิจัย เกี่ยวกับประเด็นต่าง ๆ ในศาสตร์ว่าด้วยการออกแบบแทบทุกสาขา รวมทั้งสถาปัตยกรรมและศาสตร์อื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่อง เพื่อสนองความต้องการของสังคมไทย

ลำดับเหตุการณ์โดยสังเขป

• พ.ศ. 2475 ได้มีคำสั่งโอนแผนกสถาปัตยกรรมของโรงเรียนเพาะช่างไปสมทบขึ้นอยู่กับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• พ.ศ. 2476 ได้มีการจัดตั้งแผนกสถาปัตยกรรมศาสตร์ขึ้นเป็นแผนกหนึ่งในคณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• พ.ศ. 2477 มีการแยกแผนกสถาปัตยกรรมแยกออกจากคณะวิศวกรรมศาสตร์ โดยมีฐานะเป็นแผนกอิสระขึ้นตรงต่อมหาวิทยาลัย ทั้งนี้ได้ขอยืมสถานที่ของกรมศิลปากรเป็นที่เรียนชั่วคราว
• พ.ศ. 2482 แผนกสถาปัตยกรรมศาสตร์ได้ยกฐานะขึ้นเป็นคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ปรับปรุงหลักสูตรเป็นขั้นปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตรบัณฑิต ใช้เวลาเรียน 5 ปี
• พ.ศ. 2486 ได้มีการประกาศให้คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ประกอบด้วย 3 แผนกวิชา คือ แผนกสถาปัตยกรรม แผนศิลปกรรม และแผนกผังเมือง โดยจัดให้วิชาในแผนกศิลปกรรมและแผนกผังเมืองเป็นวิชาประกอบ ซึ่งนิสิตจะต้องศึกษาเพื่อรับปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตรบัณฑิต ในเวลาต่อมา แผนกเหล่านี้ได้เปลี่ยนฐานะเป็นภาควิชาในที่สุด

ทำเนียบคณบดี

คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้พัฒนาก้าวหน้ามาถึงปัจจุบัน มีผู้ดำรงตำแหน่งคณบดี ดังต่อไปนี้

หน่วยงานและหลักสูตร

เกียรติประวัติ

ดูเพิ่ม รายนามบุคคลจากคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ปูชนียาจารย์ที่มีชื่อเสียง

กิจกรรมของคณะ

• การประชุมทางวิชาการประจำปี สาระศาสตร์ สถาปัตยกรรม
• กิจกรรมนอกหลักสูตรของนิสิต: ละครเวทีประจำปีของนิสิต คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาฯ - ละคอนถาปัด, ค่ายอาสาพัฒนาชนบท, หนังสือเรือนไทย, พิธีศีลจุ่ม

เรือนไทย

เรือนไทย เป็นหนังสือแนวตลกขบขัน ที่จัดทำขึ้นโดยนิสิตคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นกิจกรรมนอกหลักสูตรอีกอย่างหนึ่งของนิสิตคณะสถาปัตย์ฯ ที่มีประวัติการทำสืบทอดกันมายาวนานต่อเนื่องเกือบ 50 ปี

โดยในปัจจุบัน หนังสือเรือนไทย มีกำหนดออกวางจำหน่ายปีละหนึ่งครั้ง บริเวณหน้างานละคอนถาปัด หอประชุมใหญ่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ราวเดือนพฤษภาคมของทุกปี โดยมีนิสิตชั้นปีที่2 ขึ้นปีที่3 ร่วมกันจัดทำระหว่างปิดภาคเรียนฤดูร้อน เพื่อฝึกฝนประสบการณ์ของนิสิตในการร่วมทำงานเป็นทีม รับผิดชอบบริหารจัดการโครงงาน และนำความคิดสร้างสรรค์มาใช้ผลิตชิ้นงาน ให้สำเร็จออกมาเป็นรูปเป็นร่างได้ และนำรายได้จากการขายหนังสือไปใช้ในกิจกรรมของคณะ

ละคอนถาปัด

ละคอนถาปัด หรือ ละครสถาปัตย์ เป็นกิจกรรมประจำปีของนิสิตคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่มีนิสิตชั้นปีที่ 3 ขึ้นปีที่ 4 เป็นแม่งาน^[7] ร่วมกับนิสิตเก่าและนิสิตปัจจุบันของคณะ มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความสามัคคีในหมู่คณะ นำความคิดสร้างสรรค์มาทำกิจกรรม เพื่อหารายได้สำหรับใช้ในกิจกรรมของนิสิตหลังจากสิ้นสุดยุคของกิจกรรม "ลูกทุ่งถาปัด" ในอดีตก่อนหน้านี้ลงไป ละคอนถาปัดเป็นกิจกรรมที่นิสิตสถาปัตย์ฯทำกันมาอย่างต่อเนื่องยาวนานกว่า 30 ปี ระหว่างช่วงปิดภาคเรียนฤดูร้อน จนกลายเป็นประเพณีอย่างหนึ่งที่เป็นที่รู้จักกันดีของคณะสถาปัตย์ฯ จุฬาฯ ในปัจจุบันละคอนถาปัดมีจำนวน 10 รอบ โดยจัดการแสดงช่วงเดือนพฤษภาคมก่อนเปิดเทอมที่หอประชุมใหญ่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยบริเวณหน้างานมีของที่ระลึกที่เกี่ยวข้องกับละคอนที่ทำขึ้นโดยนิสิตวางจำหน่ายด้วย เช่น เสื้อ ซีดีเพลงละคอน และหนังสือเรือนไทย เป็นต้น ในวาระพิเศษอาจมีการจัดการแสดงละครเพิ่มจากปกติ เช่น ในช่วงงานจุฬาวิชาการ

ละคอนถาปัด มีมาตั้งแต่ปี 2517 นักแสดงและบุคคลในวงการบันเทิงหลายคน เริ่มจากการแสดงละคอนถาปัด เช่น ปัญญา นิรันดร์กุล, ศรัณยู วงษ์กระจ่าง, ภิญโญ รู้ธรรม และบรรดาเหล่าซูโม่จากรายการเพชฌฆาตความเครียด^[8]

ในปัจจุบันนี้ นอกจากละคอนถาปัดที่จุฬาแล้ว ก็ยังมีละคอนถาปัดที่อื่นๆด้วย เช่น มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง มหาวิทยาลัยแม่โจ้ มหาวิทยาลัยรังสิต เป็นต้น^[9]

อ้างอิง

แหล่งข้อมูลอื่น

• คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์
• สาระศาสตร์ เก็บถาวร 2006-04-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• เว็บสมาคมนิสิตเก่าคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เก็บถาวร 2006-02-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

พิกัดภูมิศาสตร์: 13°44′24″N 100°31′51″E / 13.739890°N 100.530885°E / 13.739890; 100.530885